İstanbul Tüccarlar Kulübü Derneği Başkanı İlker Önel, reel sektör firmalarının en büyük probleminin finansmana erişim olmaya devam ettiğini belirterek Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) politika faizinde yaptığı indirimlere rağmen, ticari kredi faizlerinin hâlâ düşmediğine dikkat çekti. Aralık 2024’te yüzde 50 olan politika faizinin, 6 kez yapılan faiz indiriminden sonra Ekim 2025’e 39,50’ye kadar gerilediğini hatırlatan Önel, “Özellikle 11 Eylül ve 23 Ekim’de yapılan iki faiz indiriminden sonra reel sektörün finansman maliyetlerinde aşağı yönlü bir ivme bekliyorduk ama olmadı. Bugün hâlâ ticari kredi maliyetlerinin 46-47 bandında, bazı yerlerde 50 bandında olduğunu görüyoruz” dedi.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in politika faizindeki indirimlerin POS oranlarına da yansıyacağı yönündeki açıklamasını hatırlatan İlker Önel, “Böyle bir indirim görmediğimiz gibi son faiz indiriminden sonra POS komisyonlarının yüzde 1-2 arttığını ve şu anda farklı kredi kartlarında yüzde 3,75’ler civarında seyrettiğini görüyoruz. Bankaların kaynak kullanım maliyeti yüzde 1,82’lere gerilemişken, TCMB’den borçlanma oranları düşerken bizim ticari kredi maliyetlerimiz, POS komisyonlarımız neden düşmüyor?” diye konuştu. Birçok bankanın yılın üçüncü çeyreğinde rekor kârlar açıkladığına dikkat çeken Önel, şunları söyledi:
“Fedakârlık tek taraflı olmamalı”
“Reel sektör bırakın yüksek kâr oranları elde etmeyi, üretim ve ticari faaliyetlerini gerçekleştirmekte bile zorlanıyor. Reel sektörün 2,5 yıldır süren enflasyonla mücadele programında zaten büyük bir fedakârlıkla mücadele ettiğini biliyoruz. Bundan sonraki süreçte bu zorlukların bir nebze de olsa giderilmesi, reel sektöre uygun maliyetlerle finansman imkanı sunulması gerekiyor. Yoksa hemen hemen tüm sektörlerde ciddi oranda işletme kaybetme riskiyle karşı karşıyayız. Bankalar bizim iş ortağımız ama bu kadar zor bir zamanda taraflardan sadece biri zorlanıyor, diğer taraflar faaliyetlerine normal bir şekilde devam ediyorsa, zorlanan taraf olarak bu çelişkiyi dile getirmemiz gerekiyor. Fedakârlık tek taraflı olmamalı.”
Küçük ve mikro işletmelere “Nefes” gerek
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) üçüncü Nefes Kredisi paketi hakkındaki çalışmalara da değinen İlker Önel, “TOBB Başkanı Sayın Rifat Hisarcıklıoğlu’nun da belirttiği gibi, ilk Nefes Kredi paketi iki günde tükendi. İkinci paketi biz hiç görmedik. Mutlaka yararlanan işletmeler vardır ama tabana yayıldığını söyleyemeyiz. İlk iki pakette orta ve büyük ölçekli firmaların bile Nefes Kredisi kullandığını görüyoruz ama mikro ve küçük ölçekli işletmelerin bu finansmana daha fazla ihtiyacı olduğu ortada. O yüzden üçüncü paketin en az 50 milyar TL büyüklüğünde, küçük ve mikro işletmelere daha fazla payın ayrıldığı bir paket olması gerektiğini düşünüyoruz” açıklamasında bulundu.
“2026 kolay bir yıl olmayacak”
Reel sektör firmalarının ayrıca yüksek enflasyon, TL’deki değer kaybı, talepteki azalma gibi pek çok sorunla mücadele ettiğini kaydeden İlker Önel, şöyle devam etti:
“Enflasyonla mücadele programının doğal bir sonucu olarak talep tarafından ciddi bir sıkıntı yaşanıyor. Ciddi anlamda bir durgunlukla karşı karşıyayız. Girdi maliyetlerindeki artışla birlikte TL’deki değer kaybı, özellikle ara malı kullanan üreticileri çok zorluyor. Önümüzdeki dönemde tüm bunlara bir de asgari ücret artışı eklenecek ki rakam ne olursa olsun her iki tarafın da mutlu olmayacağı bir sonuçla karşılaşacağımız kesin. Çünkü hem hane halkının alım gücü çok düştü, hem de reel sektörün öz kaynakları tükenme noktasına geldi. Dolayısıyla 2026’nın da reel sektör için kolay bir yıl olmayacağını düşünüyorum.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
